W czwartek - wernisaż wystawy fotografii Włodzimierza Puchalskiego "Domowroty"

- Dla pewnej części z nas Włodzimierz Puchalski kojarzy się bez wątpienia z tajemniczym i niedostępnym światem natury. Bez cienia wątpliwości był kimś, kto zdecydowanie wyprzedzał swoją epokę, szczególnie w aspekcie upowszechniania wiedzy przyrodniczej, działań edukacyjnych, ale również filmu i fotografii - przedstawia Barbara Bokota-Tomala, specjalista plastyk z Galerii Fotografii Miasta Rzeszowa. - Wystawa „Włodzimierz Puchalski. Domowroty” to wyjątkowa kolekcja prac, które przypominają tę monumentalną - a dziś niestety nieco zapomnianą - postać polskiego przyrodnika, fotografa, filmowca i zrazem wrażliwego na piękno otaczającego go ś

wiata artysty.

Dodaje, że kilkadziesiąt prac wybranych do ekspozycji w Galerii Fotografii Miasta Rzeszowa, zestawionych niejako obok siebie w trzech odrębnych rzeczywistościach, wg autorskiej aranżacji kuratora wystawy Andrij Bojarova z całą pewnością pomogą na nowo odczytać bogaty dorobek wszechstronnej działalności Puchalskiego jako absolutnego giganta swoich czasów.

Obok fantastycznych, czarno-białych kadrów, w których Puchalskiemu wielokrotnie udawało się zatrzymać ulotne fragmenty dziś już nieistniejącego świata zobaczymy też fotografie Lwowa z lat trzydziestych; niezwykłego miasta, które Puchalski fotografował w charakterystyczny dla siebie sposób, patrząc na miasto z wyczuciem, trochę jak na niezależny od wszystkiego i odrębnie funkcjonujący organizm.

Wernisaż zaplanowany jest 22 czerwca (czwartek) o godz. 18 w Galerii Fotografii Miasta Rzeszowa przy ul. 3 Maja 9 (I piętro). Ekspozycja będzie dostępna do 5 sierpnia.

Tytułowe „domowroty” są w polskiej terminologii naukowej odpowiednikiem określenia „homing”, które opisuje wrodzoną zdolność zwierząt do odnajdowania drogi do domu, niezależnie od miejsca w którym przebywają.

W kontekście prezentowanej wystawy domowroty odnoszą się bezpośrednio do bocianów ze wsi Butyny, gdzie w 1937 roku Włodzimierz Puchalski uczestniczył w badaniach nad tym niezwykłym, zwierzęcym fenomenem.

Współcześnie Butyny oraz położona nieopodal wieś Mosty Wielkie należą do Ukrainy. Tym mocniej nabierają one nowego, symbolicznego znaczenia, będąc wyraźnym odniesieniem do trwającego konfliktu między rosyjskim agresorem, a broniącymi swojej wolności Ukraińcami.

O artyście
Włodzimierz Puchalski urodził się 6 marca 1909 r. w Mostach Wielkich niedaleko Lwowa. Rodzice i wuj zaszczepili w nim i jego starszym bracie Romanie miłość do przyrody i fotografii. Swój pierwszy aparat fotograficzny otrzymał od dziadka gdy ukończył 13 lat.

Techniki fotografii i filmowania Puchalski doskonalił w latach 1933-1936 w Instytucie Fotografii Politechniki Lwowskiej pod kierownictwem Witolda Romera. Wykonał wtedy wiele swoich najbardziej znanych fotografii oraz zrealizował swój pierwszy film pt. „Bezkrwawe łowy“. Pierwszym międzynarodowym sukcesem był złoty medal, przyznany za zdjęcie „Odyniec w zimie“ na Międzynarodowej Wystawie Łowieckiej w Berlinie, w 1937 r.

Po ukończonych studiach na Politechnice Lwowskiej, na wydziale Rolniczo-Lasowym został asystentem prof. Kazimierza Wodzickiego w Katedrze Anatomii i Fizjologii Zwierząt SGGW w Warszawie.

W roku 1937 wziął udział w badaniach nad orientacją i szybkością przelotów bocianów białych gniazdujących we wsi Butyny, obok rodzimych Wielkich Mostów. W latach 1940-44 pracował jako leśniczy w majątku Brzóza niedaleko Radomyśla nad Sanem i w tym czasie zaprzestał fotografowania.

Po wojnie Włodzimierz Puchalski zamieszkał w Krakowie i zbliżył się z miejscowym środowiskiem artystów i fotografów. Szczególna przyjaźń łączyła go z Wojciechem Plewińskim. Tu zaangażował się w tworzenie Krakowskiego Instytutu Filmowego i ostatecznie, aż do emerytury związany był z Wytwórnią Filmów Oświatowych w Łodzi. W tym okresie powstały filmy i fotografie nagradzane w kraju i zagranicą, m.in. w Londynie, Rzymie i Fontainebleau. Znaczące dwa złote medale otrzymał już w latach 1948 i 1949 na wystawach w Paryżu i Kairze. Na tej ostatniej przez miejscową prasę został okrzyknięty mianem „Colosse” czyli Olbrzym.

Ukochanymi plenerami zdjęciowymi i filmowymi były rozlewiska Biebrzy i Narwi. Aby być jak najbliżej „ptasiego raju” Puchalski kupił w miejscowości Morusy ponad 100-letnią chatę. Piękno Tatr odkrył podczas współpracy z Zofią Radwańską-Paryską – polską botaniczką, i pierwszą kobietą taterniczką. W roku 1957 uczestniczył w wyprawie założycielskiej Polskiej Stacji Polarnej Hornsund na Spitsbergenie. Arktyczną faunę i florę udokumentował na zdjęciach i w pięciu filmach.

Jest autorem blisko 60 filmów przyrodniczych i ponad 50 publikacji albumowych, prezentujących w większości przedwojenne zdjęcia wykonane w okolicach Lwowa i Tarnopola.

Zmarł 19 stycznia 1979 r. na Antarktyce podczas pracy nad filmem o pingwinach. W miejscu gdzie został pochowany rok później ustawiono symboliczny krzyż autorstwa jego przyjaciela, Bronisława Chromego.