Remont zamku Joannitów w Słońsku na finiszu. Będzie kolejną architektoniczną perłą w regionie?

Zamek Joannitów w Słońsku przez lata stał pusty i niszczał. Mijały kolejne dekady, a prawdziwa perełka lubuskiej architektury coraz bardziej popadała w ruinę. Niewielkiej gminy nie było stać na zabezpieczenie zabytkowego obiektu. Nadgryzione zębem czasu i zarośnięte chaszczami mury straszyły swoim wyglądem. Przejeżdżając przez miejscowość ciężko było uwierzyć, że kiedyś była tu wspaniała siedziba zakonu rycerskiego.

To postępowanie degradacyjne, czyli warunki warunki atmosferyczne doprowadzały do tego, że ściany budowli zaczęły dosłownie się rozchodzić i pękać. Ciężar zabezpieczenia obiektu spadł na gminę. Pierwsze co zrobiliśmy, to było ogrodzenie i ustawienie tablic informacyjnych, aby uniemożliwiliśmy dostęp na ten teren osobom trzecim. Przez sześć lat składaliśmy wnioski o pieniądze na prace, które mogłyby uchronić obiekt przed dalszą degradacją. Jednak nie udało nam się otrzymać żadnego dofinasowania - mówi Janusz Krzyśków, wójt gminy Słońsk.

Po wielu latach starań i kilku nieudanych próbach pozyskania środków na remont zamku, w końcu udało się zdobyć fundusze potrzebne na ratowanie zabytku. Wokół obiektu stanęły rusztowania, które zwiastowały lepsze czasy dla starych ruin. Rozpoczęły się pierwsze prace porządkowe i przygotowawcze. Teraz inwestycja jest już na ukończeniu. Mury zostały zabezpieczone, ściany wzmocnione, a cały obiekt przykryto tymczasowym dachem.

Udało się nam otrzymać w sumie trzy dofinansowania. Pracę rozpoczęliśmy od uprzątnięcia gruzu z zamku, naprawy sklepień okiennych oraz popękanych ścian. Obiekt został też zadaszony, aby nie postępowała dalsza degradacja spowodowana warunkami atmosferycznymi. Oprócz tego zagospodarowany został teren wokół zamku. Prace skomplikowała nam jedna ze ścian, która była w tak złym stanie technicznym, że nadawała się do wyburzenia, ale decyzją konserwatora została uratowana. Obecnie jesteśmy na etapie końcowym zabezpieczania tej ściany. Te prace powinny zakończyć się do końca sierpnia - tłumaczy Janusz Krzyśków.

Ale zabezpieczenie ruin oraz instalacja prowizorycznego dachu to dopiero początek. Dla gminy najważniejsze było uratowanie zabytku, ale w planach jest przywrócenia zamkowi dawnego blasku i świetności. Na to potrzeba jednak czasu, a przede wszystkim pieniędzy.

Obiekt nadal funkcjonuje jako ruina, dlatego nie wiadomo czy dostaniemy pozwolenie na jego udostępnienie. Uważam jednak, że po wykonaniu tylu prac warto, aby zwiedzający mogli zobaczyć, jak wyglądał ten zamek i jaka była jego historia. Myślimy oczywiście o jego dalszej rewitalizacji. Joannici są pozytywnie nastawieni do całej sprawy, więc być może uda się ich zachęcić, aby jednak włożyli przysłowiową już nie małą, ale większą cegiełkę i w ten sposób wparli odrestaurowanie obiektu - mówi Janusz Krzyśków.

Początkowo zamek Joannitów w Słońsku był niewielkim dworem rycerskim. W latach 1426-1429 zbudowano tu większą budowlę. Zamek przechodził kolejne rozbudowy i przebudowy. W 1652 roku został spalony przez Szwedów. W XVIII wieku został odbudowany. W XIX w. urządzono tu muzeum joannitów. Budynek przetrwał II Wojnę Światową, ale 1975 roku strawił go ogromny pożar. Od tego czasu obiekt ulegał stopniowemu niszczeniu.

Zobacz również:

• 80 mln zł na ratowanie lubuskich zabytków! Pieniądze pozwolą na podreperowanie stanu 137 obiektów