Nasza Loteria NaM - pasek na kartach artykułów

Noc Nietoperzy 2023. Kiedy wypada, jak ją obchodzić? Gdzie w Polsce można spotkać nietoperze i czy naprawdę piją ludzką krew?

Redakcja
Wideo
od 16 lat
Noc Nietoperzy 2023 zbliża się wielkimi krokami. To międzynarodowe święto, dedykowane niezwykłym ssakom. Nietoperze potrafią latać, śmigają po jaskiniach, choć niewiele widzą, przesypiają całą zimę bez jedzenia. Jakby tego było mało, ludzka wyobraźnia przypisała im wiele dodatkowych mocy i zachowań. Czy nietoperze rzeczywiście piją krew? Gdzie w Polsce można ich spotkać najwięcej? Czy trzeba wybrać się do górskiej jaskini, by spotkać nietoperza? Poznajcie bliżej te niezwykłe ssaki przed Nocą Nietoperzy 2023.

Spis treści

Kiedy jest Noc Nietoperzy 2023?

Obchody Nocy Nietoperzy
Zbliża się Noc Nietoperzy i warto poznać bliżej te niezwykłe stworzenia. Czy to prawda, że piją krew? Gdzie w Polsce można spotkać nietoperze? Na zdjęciu: happening we Wrocławiu, popularyzujący ochronę nietoperzy. Tomasz Hołod / archiwum Polska Press, zdjęcie ilustracyjne

Międzynarodowa Noc Nietoperzy to święto dedykowane tym niezwykłym ssakom. Przypada zawsze w sobotnią noc w ostatni weekend sierpnia. Noc Nietoperzy 2023 zacznie się więc wieczorem 26 sierpnia.

Po raz pierwszy Noc Nietoperzy obchodzono w 1997 r. z inicjatywy organizacji EUROBATS, zajmującej się ochroną populacji nietoperzy w Europie.

Z okazji Nocy Nietoperzy w wielu miastach i miasteczkach Polski organizowane są okolicznościowe imprezy plenerowe, którym często sprzyja dobra pogoda, panująca przy końcu wakacji. Ciepły wieczór to świetna okazja, by wziąć udział w jednej z zabaw na świeżym powietrzu, obejrzeć wystawę, dowiedzieć się czegoś ciekawego o nietoperzach i ich roli w środowisku, albo nawet wybrać się na wycieczkę w jedno z miejsc w Polsce, gdzie nietoperzy jest najwięcej, i obejrzeć je na żywo. Późne lato to dla nietoperzy bardzo pracowity czas – odbywają wtedy gody i gromadzą zapasy na zimowy sen.

Nietoperze – niezwykłe ssaki

Nietoperze to zwierzęta wyjątkowe pod wieloma względami. To jedyne latające ssaki, które w dodatku posługują się na co dzień niezwykłym mechanizmem: echolokacją, pozwalającą im nawigować w zupełnych ciemnościach.

Jak działa echolokacja? Nietoperz wydaje z siebie pisk w tonacji, której nie słyszy większość innych stworzeń, a potem nasłuchuje fal dźwiękowych, odbijających się od wszystkich solidnych elementów otoczenia. Dzięki temu rezolutne stworzonko tworzy sobie mentalną mapę otoczenia i nie potrzebuje sprawnych oczu, by nie wpadać na przeszkody i efektywnie polować.

Zimą nietoperze hibernują, czyli zapadają w długi sen (w charakterystycznej pozycji głową w dół), który pozwala im przeczekać trudny czas, gdy pożywienia jest mało, a mróz stanowi poważne niebezpieczeństwo. Budzą się z powrotem do życia w drugiej połowie marca.

Latanie, echolokacja i hibernacja to przystosowania na tyle skuteczne, że dziś nietoperze występują na wszystkich kontynentach z wyjątkiem Antarktydy.

Nietoperze w klatce
Nietoperze to jedne z najbardziej niezwykłych ssaków. Jako jedyne wśród nich potrafią latać, posługują się echolokacją, a na zimę zbijają się w liczne gromady i hibernują. Na zdjęciu: nietoperze we wrocławskim zoo. Pawel Relikowski / Polskapresse, zdjęcie archiwalne

Noc Nietoperzy: czas wampirów i superbohaterów

Nietypowy wygląd i nocny tryb życia nietoperzy sprawiły, że w ciągu wieków narosło wokół tych stworzeń wiele legend, najczęściej niezbyt przychylnych nietoperzom. W Europie wierzono powszechnie, że postać nietoperzy chętnie przyjmują złe duchy, jak strzygi, zwane dziś raczej wampirami, zamieszkujące nawiedzone zamki. W nowszych czasach nietoperzom popsuła PR plotka, że to właśnie od zjedzenia jednego z nich przez mieszkańca prowincji Wuhan zaczęła się pandemia koronawirusa.

Dziś nietoperze nadal nie zaliczają się do ulubionych zwierząt większości Polek i Polaków i próżno szukać agroturystyk ze zwierzętami, przyciągających turystów obecnością nietoperzy na strychu domu.

Tymczasem nietoperze to stworzenia nad wyraz pożyteczne. Żywią się nie krwią (z nielicznymi wyjątkami), lecz owocami lub owadami, dzięki czemu przyczyniają się do zapylania roślin i likwidowania szkodników.

Kultura popularna odnotowała także tę dobrą stronę nietoperzy, choć może nie do końca w sposób, który spodobałby się zoologom. Nietoperz to emblematyczne zwierzę Batmana, jednego z najbardziej popularnych superbohaterów, znanego z kart komiksów DC i wielu filmów. Batman wprawdzie nie zapyla roślin, lecz raczej zwalcza przestępczość, ale i tak przyczynił się znacząco do poprawy wizerunku nietoperzy w powszechnym odbiorze na całym świecie.

Pluszowe nietoperze
Nietoperze nie odżywiają się ludzką krwią (poza kilkoma wyjątkami, występującymi w Azji) i nie atakują ludzi. Są pożyteczne dla ekosystemu: zjadają owady i zapylają rośliny. Mimo to nie należą do ulubionych zwierzaków dzieci i dorosłych, choć ich wizerunek powoli się ociepla. Na zdjęciu: pluszowe nietoperze w parku linowym we Wrocławiu, foto. archiwalna. Mikolaj Nowacki / Polskapresse

Gdzie w Polsce można zobaczyć nietoperze?

W Polsce występuje 27 gatunków nietoperzy, z których żaden nie żywi się krwią. Najmniejszy jest podkowiec mały, osiągający tylko 4 cm długości, a największy borowiec wielki, dorastający do 8 cm długości. Rozpiętość jego skrzydeł może wynieść nawet 45-50 cm.

Nietoperze można spotkać właściwie w całej Polsce, nie tylko w dzikich ostępach, ale i w miastach. W całym kraju po zmierzchu na żer ruszają gatunki, takie jak nocek Nattera i rudy, mroczek posrebrzany i późny, mopek, borowiec wielki czy gacek brunatny. Noc Nietoperzy 2023 można więc obchodzić wszędzie, a przy odrobinie szczęścia uważni obserwatorzy zobaczą przeloty tych niezwykłych stworzeń nawet w dużych miastach.

Rozmieszczenie poszczególnych gatunków pokazuje mapa nietoperzy w Polsce.

Ulubione kryjówki nietoperzy
Najczęściej nietoperze spotkać można w miejscach ciemnych i ciepłych. Ssaki te najchętniej odpoczywają w:

  • naturalnych jaskiniach
  • dziuplach
  • albo zaadaptowanych schronieniach, stworzonych przez człowieka

Nietoperze nie przepadają oczywiście za towarzystwem ludzi, dlatego chętnie obierają sobie za siedziby miejsca, gdzie przeciętni spacerowicze się nie zapuszczają. Często spotkać je można np. w

  • kopalniach, zwłaszcza opuszczonych sztolniach,
  • w starych bunkrach
  • i wszelkiego rodzaju opuszczonych budynkach
  • zakamarkach ocieplonych bloków i wieżowców

Nietoperze w Polsce – gdzie jest ich najwięcej?

Jeśli planujecie wycieczkę na Noc Nietoperzy 2023, jest w Polsce kilka miejsc, słynących ze szczególnie dużej liczby zamieszkujących je gacków. Należą do nich np.

  • Międzyrzecki Rejon Umocniony – to rozległa sieć poniemieckich bunkrów i umocnień z okresu II wojny światowej. Ocenia się, że co roku zimuje tutaj ok. 30 tys. nietoperzy z 12 gatunków.
  • Park Krajobrazowy Wzniesień Łódzkich – żyje tu na stałe aż 13 z 27 gatunków nietoperzy, spotykanych w Polsce.
  • Jura Krakowsko-Częstochowska – tutejsze skały i jaskinie zamieszkuje wiele nietoperzy. W Ojcowskim Parku Narodowym występuje ich niemal 900 z 11 różnych gatunków.
  • Zbiornik wody Stara Orunia w Gdańsku – to przykład wzniesionej przez człowieka konstrukcji, która po opuszczeniu stała się wygodnym mieszkaniem dla nietoperzy. Wcześniej zbiornik był elementem sieci wodociągowej, ale odkąd przestał pełnić istotne funkcje w 1978 r., zimuje w nim kilkaset nietoperzy. Zaobserwowano tu np. nocki rude, duże, Nattera i łydkowłose.
Dekoracja w kształcie nietoperzy
Nietoperze można spotkać w całej Polsce, nawet w dużych miastach. Jest jednak kilka miejsc, gdzie występuje ich szczególnie dużo. Na zdjęciu: nietoperzowa dekoracja z okazji Nocy Kultury w Lublinie, 2021. Lukasz Kaczanowski/Polska Press

Co zrobić, gdy spotka się nietoperza?

Nietoperze w Polsce znajdują się pod ochroną, niektóre nawet figurują na liście gatunków zagrożonych. Śpiących nietoperzy nie należy niepokoić.

Jeśli zorientujemy się, że nietoperz wybrał sobie na zimowisko np. nasz własny strych lub inne pomieszczenie, w którym nie jest mile widziany, należy odsłonić i otworzyć szeroko okno i zamknąć drzwi, prowadzące do innych pomieszczeń. Światło dnia i chłód powinny skłonić stworzonko do zmiany lokum.

Noc Nietoperzy 2023: zaplanujcie niezwykły wieczór

Noc Nietoperzy zbliża się wielkimi krokami. Przy odrobinie szczęścia będzie ciepła i zachęcająca do spędzania czasu na świeżym powietrzu. To świetna okazja, by wziąć udział w jednej z imprez plenerowych, organizowanych w Waszym mieście, lub nawet wybrać się na wycieczkę, by obserwować nietoperze na żywo.

Pamiętajcie tylko, by nie niepokoić zwierząt.

Dodaj firmę
Logo firmy Polska Organizacja Turystyczna
Warszawa, Chałubińskiego 8
Autopromocja

Dołącz do nas na Facebooku!

Publikujemy najciekawsze artykuły, wydarzenia i konkursy. Jesteśmy tam gdzie nasi czytelnicy!

Polub nas na Facebooku!

Kontakt z redakcją

Byłeś świadkiem ważnego zdarzenia? Widziałeś coś interesującego? Zrobiłeś ciekawe zdjęcie lub wideo?

Napisz do nas!

Polecane oferty

Materiały promocyjne partnera
Wróć na rzeszow.naszemiasto.pl Nasze Miasto