Każda z szesnastu plansz, ustawionych w Parku Jedności Polonii z Macierzą od strony al. Łukasza Cieplińskiego, przedstawia różne rozdziały historii Sokolstwa w USA: początki i organizacja, struktura, rozłam i zjednoczenie, militaryzacja, rekrutacja, czyn zbrojny, wsparcie dla Ojczyzny, walki na Kresach, sokolstwo podczas II wojny światowej, sport (rozwój fizyczny, otwarcie na inne dyscypliny, lekkoatletyka, sokoli sportowcy), więzi oraz solidarność z Polską. Plansze przedstawiają unikatowe zdjęcia i ciekawe, bogate opisy. Plenerowa ekspozycja jest częścią stałej wystawy zorganizowanej w Muzeum im. Kazimierza Pułaskiego w Warce, gdzie można zobaczyć sztandary, mundury, trofea sportowe, pamiątki z pól bitewnych, plakaty należące do Sokolstwa Polskiego.
Dla Sokolstwa Polskiego w Ameryce rok 2022 obfitował w jubileusze: 135. rocznicę założenia pierwszego gniazda sokolego w Chicago; 70. rocznicę śmierci doktora Teofila A. Starzyńskiego, wieloletniego prezesa tej organizacji, a także 60 - lecie istnienia Funduszu Stypendialnego jego imienia; 65. rocznicę śmierci Marii Korpanty-Kowalskiej, wiceprezeski sokolstwa, która pełniła tę funkcję ponad trzy dekady.
W Polsce obchodzona jest z kolei 155. rocznica powstałego we Lwowie ruchu sokolego. Istnieje on obecnie pod nazwą Związek Towarzystw Gimnastycznych „Sokół”.
Autorami wystawy są dyr. Archiwum Instytutu Pamięci Narodowej Marzena Kruk i naczelnik Wydziału Zarządzania Zasobem Archiwalnym w IPN Grzegorz Trzyna.
– Amerykańskie Sokolstwo liczy obecnie 60 tysięcy członków. Są to ludzie urodzeni w Ameryce i mocno zakorzenieni w społeczeństwie amerykańskim. Ludzie, którzy nie mówią po polsku, ale ciągle czują związek z polskimi korzeniami, ze swoim polskim pochodzeniem – powiedziała podczas otwarcia wystawy w Rzeszowie Marzena Kruk.
Podkreśliła następnie, że Rzeszów i Podkarpacie były bastionem ruchu Sokolego, szczególnie ważnym dla Sokolstwa amerykańskiego, bo z tych terenów wyjechało wielu PoIaków i w Ameryce wstępowali oni do Sokolstwa Polskiego i go budowali.
Dyr. Marzena Kruk zauważyła, że Polacy należący do Sokolstwa Polskiego w Ameryce masowo wstępowali do armii gen. Hallera we Francji i w ten sposób uratowali ideę powstania tej armii sformowanej w celu walki o niepodległość Polski.
Od 2019 roku Archiwum IPN w Warszawie jest depozytariuszem unikatowego zbioru obejmującego niemal dwie tony materiałów pochodzących z Pittsburgha ukazującego dzieje nie tylko Sokolstwa Polskiego w Ameryce, ale wpisującego się w szerszy kontekst dziejów Polonii i jej wybitnych przedstawicieli. Dzięki tej polonijnej darowiźnie mogła powstać prezentowana wystawa „Ramię krzep – Ojczyźnie służ”.
Krokusy w Tatrach. W tym roku bardzo szybko
Dołącz do nas na Facebooku!
Publikujemy najciekawsze artykuły, wydarzenia i konkursy. Jesteśmy tam gdzie nasi czytelnicy!
Kontakt z redakcją
Byłeś świadkiem ważnego zdarzenia? Widziałeś coś interesującego? Zrobiłeś ciekawe zdjęcie lub wideo?