Nadchodzą wielkie zmiany w ortografii. Co nas czeka od 2026 r. i co o tym myślą nauczyciele?

Rada Języka Polskiego wyjaśnia, że od 1 stycznia 2026 r. zmienią się niektóre zasady ortograficzne, dając wszystkim osobom i instytucjom, zwłaszcza wydawcom, autorom słowników i programów szkolnych, czas na przygotowanie się do nowej sytuacji.

To m.in: zapis nazw mieszkańców miast i ich dzielnic, osiedli i wsi, dotychczas pisaliśmy je małymi literami, teraz pisownia dużą literą nie będzie błędna. I tak np. rzeszowianin od 1 stycznia 2026 r. będziemy pisać z dużej.

Wprowadzona zostanie również łączna pisownia członu pół- w wyrażeniach: półzabawa, półnauka.

RJP wprowadzi też łączną pisownię nie- z przymiotnikami i przysłówkami odprzymiotnikowymi bez względu na stopień, a więc także w stopniu wyższym i najwyższym, np. niemiły, niemilszy, nienajmilszy, a także rozdzielną pisownię cząstek -bym, -byś, -by, -byśmy, -byście ze spójnikami, np. Zastanawiam się, czy by nie pojechać w góry.

W nazwach obiektów przestrzeni publicznej wprowadzona zostanie pisownia wielką literą stojącego na początku wyrazu aleja, brama, bulwar, osiedle, plac, park, kopiec, kościół, klasztor, pałac, willa, zamek, most, molo, pomnik, cmentarz (przy utrzymaniu pisowni małą literą wyrazu ulica), np. ulica Józefa Piłsudskiego, ale już: Aleja Róż, Plac Zbawiciela, Kościół Mariacki, Zamek Królewski.

Ze ważnych zmian to także wprowadzenie pisowni wielką literą wszystkich członów wielowyrazowych nazw geograficznych i miejscowych, których drugi człon jest rzeczownikiem w mianowniku, typu Morze Marmara, Półwysep Hel.

Wszystkie wprowadzone zmiany znajdziesz na stronie Rady Języka Polskiego.

Czy ustanowienie nowych zasad jest słuszne?

- Moim zdaniem wprowadzenie zmian w tym momencie doprowadzi do popełniania większej ilości błędów. Pokolenie moich rodziców i rodziców moich uczniów zna bieżące zasady doskonale. Uczniowie nie będą potrafili odnaleźć się w nowej rzeczywistości. Zmiany będą dotyczyły uczniów zdających egzaminy. W jaki sposób egzaminatorzy będą oceniać ich pracę czy poprzednie zasady będą uznawane za błąd? Czy nauczyciele, którzy od lat przekazują uczniom wiedzę, będą musieli uczyć się na nowo zasad? Czy rodzice będą rozumieli ortograficzny zamęt i będą umieli pomóc młodemu człowiekowi w kształceniu edukacyjnym? - zastanawia się Dominika Majcher, polonistka z Rzeszowa.

I dodaje, że każdy kraj ma swoją tożsamość i język, których powinien bronić.

- Język polski jest związany z naszą historią, tradycją i tożsamością narodową, dlatego powstały takie, a nie inne zasady. Funkcjonują one bardzo dobrze w języku i są znane wszystkim. Kolejnym problemem będzie drukowanie nowych podręczników szkolnych i przeredagowanie ich. Innym jakże istotnym aspektem jest współczesna literatura, która pisana jest według bieżących zasad. Uczniowie zagubią się chaosie sprzecznych informacji - uważa polonistka.