Świąteczne, bożonarodzeniowe zwyczaje dawniej i dziś

Z okazji zbliżających się Świąt Bożego Narodzenia Wojewódzka i Miejska Biblioteka Publiczna w Rzeszowie przygotowała wystawę „Wszyscy wszystkim ślą życzenia – tradycje i zwyczaje Świąt Bożego Narodzenia”.

Boże Narodzenie jest jednym z najważniejszych świąt chrześcijańskich obchodzonym na pamiątkę przyjścia na świat Jezusa Chrystusa. Po raz pierwszy znalazło się w kalendarzu liturgicznym rzymskim w 354 r. W Kościołach obrządku zachodniego narodziny Chrystusa upamiętnia się rokrocznie 25 grudnia.

Wokół obchodów Świąt Bożego Narodzenia narosła wielowiekowa tradycja. Już w czasach przedchrześcijańskich czas przesilenia zimowego był okresem szczególnym, podczas którego zaklinano pomyślność i powodzenie w miłości w nadchodzącym roku, jak również urodzaj plonów. Stąd wiele praktykowanych do dzisiaj zwyczajów i obrzędów ma rodowód pogański, choć z czasem część z nich nabrała znaczeń chrześcijańskich.

W tradycji polskiej Święta Bożego Narodzenia to przede wszystkim spotkania z rodziną przy wspólnym wigilijnym stole, na którym nie może zabraknąć opłatka i 12 potraw. To także pozostawienie wolnego nakrycia przy stole dla niespodziewanego gościa, siano pod obrusem, choinka, wspólne kolędowanie i pasterka.

Na przygotowanej w WiMBP w Rzeszowie wystawie można obejrzeć dekoracje bożonarodzeniowe: bombki i inne ozdoby choinkowe, obrazki świąteczne oraz figurkę Jezusa i aniołka. Prezentowane są także kartki świąteczne ze zbiorów Oddziału Dokumentów Życia Społecznego WiMBP w Rzeszowie.

Na ekspozycję składają się również różnorodne wydawnictwa dotyczące tradycji i zwyczajów świątecznych, m.in.: „W kręgu polskiej tradycji i zwyczajowości”, „Betlejemska gwiazda: Boże Narodzenie na pograniczu”, „Polska księga tradycji; święta, obrzędy, obyczaje”, „Nasze korzenie – ludzie i obyczaje: dawne i bliższe dzieje, obyczaje i tradycje podkarpackiej wsi”, „Choinka w kulturze polskiej: symbolika drzewka i ozdób”. Są tutaj również kolędniki: „Kolędy niebiańskim piórem pisane...”, „Polskie kolędy i pastorałki: antologia”, „Polskie kolędy ludowe: antologia”, „Kolędy podkarpackie” (T. 1-T.3) oraz płyty CD i analogowe z kolędami i pastorałkami.

Dzięki zgromadzonym na wystawie przedmiotom można odczuć świąteczny klimat najważniejszych i najuroczyściej obchodzonych świąt rodzinnych w Polsce.

Ekspozycję można zwiedzać od 5 grudnia 2016 r. do 7 stycznia 2017 r. w holu głównym na parterze i na I piętrze w budynku WiMBP w Rzeszowie przy ul. Sokoła 13, w godzinach otwarcia biblioteki.Wstęp wolny.